Herd adası və Makdonald adaları

Herd adası və Makdonald adaları (ing. Heard Island and McDonald Islands) — elə də böyük olmayan yaşayışı olmayan adalar. Arxipelaq Hind okeanının cənubunda yerləşir. Əsasən iki nisbətən iri adadan və bir-birindən kifayət qədər aralıda yerləşən adacıqlar, qayalar və riflərdən ibarətdir. Arxipelaqın hamısı Avstraliyanın daxili əraxisidir.

Həmçinin bax

Coğrfiya

Adalar dünyada yaşayış məntəqələrindən ən uzaqda yerləşən bölgələrdəndir. Avstraliyanın Pert şəhərindən (Qərbi Avstraliya) 4584 km, Avstraliyanın cənub-qərb qutaracağı olan Luvin burnundan 3845 km, Cənubi Afrika Respublikasından 4200 km, Madaqaskardan 3830 km, Antarktidanın şimalından 1630 km, Kergelen adasəndan isə 450 km məsafədə gerləşir.

Herd adası () Kergelen platosunun Biq-Ben massivinın su səhtinə çıxdığı yerdır. Ada 43 km uzunluğa, 21 km enə malikdir. Adanın ən hündür zirvəsi Mauson dağıdır. Dağ 2745 metr hübdürlüyə malikdir. Bu zirvə Avstraliyanın iki aktiv vulkanından biri və ən hündür zirvəsidir. Herd adasının 80 % qar və buzla örtülüdür. Adanın sahəsi 368 km²-dir.

Маkdonald adası () — kiçik və qayalıqdan ibarət olan ada. Herd adasından 44 km qərbdə yerləşir. Vulkanik məşhəllidir. Ən hündür nöqtəsi 230 metrdir. Ada iki hissədən ibarətdir. Şimal platosu və cənub Maksvell-Hill təpəlikləri. Bu iki hissə bir-biri ilə ensiz lə birləşir. Adanın sahəsi 2,5 km²-dir.

Arxipelaqın digər nisbətən iri adaları: Şaq-Аylend, Morqan adaları, SailBlek qayalıqları Herd adasından 10 km şimalda, Flat-Aylend adası və Мeyer-Rok qayası isə Makdonalddan şimalda yerləşir. Bu kiçik ada və qayalıqların ümumi sahəsi 1,1 km² təşkil edir. Ərazi suları sahildən 12 dəniz mili məsafədə uzanır. Adaların ümumi sahəsi 372 km²-dir.

Makdonald adasında yerləşən vulkan 75 000 il sakitlikdən sonra 1992-ci ildən sktivləşmişdir. Bundan sonra dəfələrlə püskürmələr baş vermişdir. 2004-cü il məlumatına görə Makdonald adası Flat-Aylend adası ilə birləşmişdir. Bu püskürmələr adanı iki dəfə böyütmüşdür. Vulkanın fəallığı sayəsində 2000 ilin noyabrından 2001 ilin sonuna qədər Makdonald adasının sahəsi 1,13 km²-dən 2,45 km²-ə qədər artmışdır. Adanın ən hündür zirvəsi 1980-ci ildə 186 metr təşkil etdiyi halda hazırda 230 metrdir. Vulkanik aktivlik adanın bütün bitki örtüyünü tamamən məhv etmişdir. Son püskürmə [[10 avqust 2005-ci ildə baş vermişdir. Hazırda bitki örtüyünün bərpası müşahidə edilir.

Nasanın məlumatına görə 2012-ci ilin noyabrından Mauson vulkanında aktivlik başlamış və günümüzə qədər uzanır.

Herd və Makdonald adaları sahilində havan yoxdur. Bu səbəbdən gəmilər sahilə yaxın lövbər salır. Adaya yalnız qayıqlarla getmək olar. Sahil xəttinin uzunluğu 101,9 km-dir. 12-millik sahə ərazi suları, 200 millik ərazi isə Avstraliyanın balıq ovu sahəsi elan edilmişdir.

İqlim

İqlimi suantarktikdir. Qışı mülayim (+0,1 °C) vı yayı isə sərin (+4,2 °C) keçir. İlin böyük qismi külək və yağmur müşahidə edilir. Külək daim qərb istiqamətində əsir və stabildir. Günlük küləyin güçü 26 - 33,5 km/s təşkil edir. Ən güçlü küləklərin güçü 180 km/s-dir. Herd adasında illik yağıntının miqdarı 1300 – 1900 mm arasında yerləşir. Dörd gününün üçü yağmurlu olur.

Flora

Adaların bitki örtüyü əsasən mamır və şibyədən ibarətdir. Burada 43 növ mamır, 19 ciyərotu və 71 şibyə mövcuddur. Azda olsa borulu bitkilərə rast gəlinir. Burada 100 növ yosun yayılmışdır. Hətta burada yosunlar o qədər sıx olur ki, dəniz mrşələri əmələ gətirir. Ən geniş yayılmış yosun növü Durvillaea antarcticadır.

Fauna

Adalar antropogrnləşməyə məruz qalmadığından burada kifayət qədər pinqvinlər, pərayaqlılar və dəniz quşları mövcuddur.

Məməlilər

Herd adasında XIX əsrdən aparılan suiti ovu, onların sayıının kifayət qədər azaltmışdır. Son zamanlar ov qadağası sayəsində populyasiya getdikcə bərpa olunur. Burada Cənub dəniz fili, Kergelen dəniz pişiyi, Subtropik dəniz pişiyi və Dəniz bəbirinə rast gəlinir. Əsasən qış ayları müşahidə edilirlər. Yengəcyeyən, Ross suitisi və Ueddell suitisi adaları nadir hallarda ziyarət edir.

Quşlar

Herd adası və Makdonald adalarında ylrtıcı yoxdur. Bu səbəbdən adalar quşları özünə cəlb edir. Üstəlik suları balıqlsrla zəngindir. Ərazisində çoxlu sayda quşlar yuva qurur.

Adalarda 19 növün yuva qurması qeydə alınmışdır. Bununla belə vulkanik aktivlik bitki örtüyünə təsir göstərdiyi kimi quşların uuva qurmasına təsir göstərmişdir.

Tarixi

Herd adası amerikalı kapitan, suiti ovçusu Con Herd tərəfindən 25 noyabr 1853-ci ildə «Oriental» gəmisində Bostondаn Melburna gedərkən kəşf etmişdir.4 yanvar 1854-ci ildə isə «Samaranq» gəmisində Uilyam Makdonald öz adını daşıyan adaları kəşf etmişdir. Bir müddətdən sonra ada ovçuların məskəninə çevrilir 200 nəfərdən ibarət ovçu kəndi salınır. [1880]]-ci ildə artıq burada olan böyük suiti populyasiyası demək olar ki, tamən məhv edilir. 1929-cu il Duqlas Mausonun rəhbərlik etdiyi ekspedisiyaya qədər adalara heç kəs maraq göstərməmişdir. Makdonald adasına yalnız 1971 və 1980-ci illərdə eniş təşkil edilmişdir. Flat-Aylend adasına isə rəsmi məlumata görə insan ayağı dəyməmişdir. 1910-ci ildən adalar Böyük Britaniyaya məxsus olmuşdur. Hətta burada bu ölkənin bayrağı sancılmışdır. 26 dekabr 1947-ci ildən ada Avstraliyaya dövr edilmişdir. Adalar bir müddət sonra Avstraliya Antarktida ərazisinə daxil edilmişdir. 1961-ci ildə Antarktida haqqında konvensiyaya görə ərazi Avstealiyanın daxili ərazisinə daxil edilmişdir. Adada daimi yaşayış yoxdur.

Herd adası və Makdonald adaları 1983-ci ildən Avstraliyanın mühüm təbit adidəsi adlandırılmışdır. 1997-ci ildən isə YUNESCOnun Ümumdünya irsi sithısına daxil edilmişdir.

Adada daimi yaşayış olmasadabölgəyə gomen verilmişdir .hm.

İdarə və iqtisadiyyat

Adalarda ümumi sahəsi 65 000 km olan dəniz qoruğu mövcuddur. Burada belə daimi əhali yaşayışı mümahidə edilmir.

1947 - 1955 illər ərzində alimlər daim adanın şimal-qərbində yerləşən Atlas buxtasında yerləşən düşəgəni ziyarət edirdilər. 1969-cu ildə amerikanlar, 1971-ci ildə isə fransızlar adalarda araşdırma işləri aparmışdır. Onlar adaya (Makdonald) Uilyam-Bey buxtasından daxil olmuşlar. Herd adasının şimal-şərqində yerləşən Spit-Bey buxtasında yerləşən düşərgə 1988, 1992-93 və 2004-05 illərdə istifadə edilmişdir.

Yaşayışı olmayan bölgə iqtisadi baxımdan böyük əhəmiyyət kəsb edir. Yeganə gəkir mənbəyi balıqçılıqdır. Saat qurşağı: UTC +5.

Mənbə

YUNESKO-nun Ümumdünya irsi, obyekt № 577
fr.ing.rus.
Aşağıdakı kateqoriyalara verilmişdir:
Şərh yazın
Göstərişlər və göstərişlər
Tərtib et:
Hələ Herd adası və Makdonald adaları üçün məsləhətlər və göstərişlər yoxdur. Bəlkə səyahət yoldaşları üçün faydalı məlumat göndərən ilk siz olacaqsınız? :)

Yaxınlıqdakı otellər

Bütün otellərə baxın Hamısını gör
Countryside Garden Homestay

başlayan $11

Yaxınlıqdakı tövsiyə olunan yerlər

Hamısını gör Hamısını gör
İstək siyahısına əlavə edin
Mən burada olmuşam
Ziyarət etdi
Mauson (vulkan)

Mauson — Herd adasında Biq-Ben vulkanın massivində yerləşən vulkan.

Oxşar turistik məkanlar

Hamısını gör Hamısını gör
İstək siyahısına əlavə edin
Mən burada olmuşam
Ziyarət etdi
Salina Island

Salina is an island in the Aeolian Islands (known in Italian as Isole

İstək siyahısına əlavə edin
Mən burada olmuşam
Ziyarət etdi
Vrangel

Vrangel adası (çuk. Умкилир — 'ağ ayılar adası', rus. Остров Вранге

İstək siyahısına əlavə edin
Mən burada olmuşam
Ziyarət etdi
Makkuori adası

Makkuori adası (ing. Macquarie) — ada Sakit okeanın cənubunda, Tasm

İstək siyahısına əlavə edin
Mən burada olmuşam
Ziyarət etdi
Kneiphof

Kneiphof (Lithuanian: Knypava; Polish: Knipawa) was a quarter of

İstək siyahısına əlavə edin
Mən burada olmuşam
Ziyarət etdi
Namiseom

Namisum is a tiny half-moon shaped island located in Chuncheon, South

Bütün oxşar yerlərə baxın